- فیلم برای کودک
فیلمهایی که اساساً برای کودکان (در گروههای سنی مختلف) ساخته میشوند، کودکان به راحتی به تماشای آنها مینشینند و با آنها رابطه برقرار میکنند.
ساخت این گونه فیلمها تخصص ویژه و جداگانهیی را میطلبد؛ هرچند بسیاری اوقات، فیلمهایی تقلیدی بدون اتکا به دانش خاصی نیز در این عرصه ساخته میشوند. در این نوع فیلمها اصل آن است که کودک جذب اثر شود و آن را دنبال کند؛ از همین رو هم میتوان آثار شاد و کودکانهیی چون «شهر موشها»ی محمدعلی طالبی و مرضیه برومند و «گلنارِ» کامبوزیا پرتوی را در میان آنها یافت، هم آثار تجربی و خلاقی مانند «همسرایان» و «نان و کوچه»ی عباس کیارستمی و هم آثار اجتماعی – کودکانهی «مجید مجیدی».
--------------------------------------------
- فیلم دربارهی کودک
در این گروه آثاری قرار میگیرند که دغدغهی فیلمساز مسایل و گاه مصایب کودک است، اما لزوماً مخاطب اصلی آنها کودکان نیست و عمدتاً نظر به بزرگسالان است.
از نمونههای این دسته میتوان به بسیاری از آثار اجتماعی و مستندی چون مجموعهی مستند و ارزشمند «کودکان سرزمین ایران» و نیز برخی آثار نخبهگرای سینمای ایران از جمله «بَدبَده» و «چنین کنند حکایتِ» محمدرضا اصلانی اشاره کرد.
در این میان هستند آثاری که گرچه بافتی دشوار و عمیق دارند، اما از الفبایی برخوردارند که کودک نیز آن را میفهمد؛ به عنوان نمونه، «کودک و استثمارِ» محمدرضا اصلانی.
--------------------------------------------
- فیلم با حضور کودک
اما هستند فیلمهایی که کودک در آنها بهانه بوده و با وجود نقش محوری او، فیلمساز اساساً نظر به جای دیگری در سر داشته است؛ نه میخواسته که برای کودکان اثری خلق کند و نه دغدغهی اصلی او این گروه بودهاند.
باز هم نمونههای این نوع، طیف وسیعی را شامل میشوند، از خیل آثار بیارزش و کمارزشی که کودک را تنها بهانه قرار میدهند تا آثار برجستهیی چون «اون شب که بارون اومدِ» کامران شیردل و «پ مثل پلیکانِ» پرویز کیمیاوی.