قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، قوهای است مستقل که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت در ایران است. رئیس قوهٔ قضائیه توسط رهبر انقلاب اسلامی به مدت ۵ سال به این سمت منصوب میشود که باید مجتهد عادل و آگاه به امور قضایی و مدیر و مدبر باشد. ریاست قوه قضائیه را در حال حاضر سید ابراهیم رئیسی بر عهده دارد.
وظایف قوه قضائیه
رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، تعدیات، شکایات، حل و فصل دعاوی و رفع خصومات و اخذ تصمیم و اقدام لازم در آن قسمت از امور حسبیه که قانون معین میکند.
احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادیهای مشروع
نظارت بر حسن اجرای قوانین
کشف جرم و تعقیب و مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزایی اسلام
اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین
ایجاد تشکیلات لازم در دادگستری
تعیین لوایح قضایی متناسب با جمهوری اسلامی
استخدام قضات عادل و شایسته و عزل و نصب آنها و تغییر محل مأموریت و تعیین مشاغل و ترفیع آنان
تشکیلات قضایی در ایران
از جمله دستگاههای زیر نظر قوه قضاییه در ایران دادگاه بدوی (حقوقی و کیفری)، دادگاه تجدید نظر، دیوان عالی کشور، دادستانی کل کشور، محکمه عالی انتظامی قضات، دادسرا و دادگاههای عالی انتظامی قضات، دیوان عدالت اداری، سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دادگستری استانها، سازمان پزشکی قانونی، سازمان بازرسی کل کشور و سازمان زندانها و اقدامات تأمینی تربیتی کشور است.
نیروی انسانی
تعداد کارمندان این نهاد در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۸۷٬۹۸۶ نفر برآورد شدهاست که از این تعداد، ۵۶٬۲۳۳ نفر به عنوان نیروی رسمی، ۱۹٬۵۹۸ نفر در قالب نیروی پیمانی و مابقی، به عنوان نیروی قراردادی مشغول به کار میباشند.[