صادق اردشیر لاریجانی (زادهٔ ۱۳۳۹ در نجف) بیشتر شناختهشده با عنوان صادق آملی لاریجانی یا صادق لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس پیشین قوه قضاییه ایران و رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق است. او همچنین بهعنوان فقیه، عضو شورای نگهبان است. وی همچنین از اعضای مجلس خبرگان رهبری در دورهٔ سوم، چهارم و پنجم از استان مازندران میباشد. او یکی از پنج برادر لاریجانیها است. برادران بزرگتر او محمدجواد لاریجانی رئیس پژوهشگاه دانشهای بنیادی (IPM) و همچنین رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، فاضل لاریجانی، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و برادر کوچک او باقر لاریجانی است.
سالهای اولیه زندگی و تحصیلات
صادق آملی لاریجانی در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در خانواده ای اصالتاً مازندرانی در نجف به دنیا آمد. او فرزند چهارم هاشم آملی از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانی، ضیاءالدین عراقی و محمدحسین نائینی و از جمله مراجع نجف و قم بود. مادر وی نیز دختر سید محسن اشرفی است که از بزرگان شهر اشرف (بهشهر) بوده و از شاگردان آخوند خراسانی محسوب میشد. پدرش یک سال و اندی پس از تولد وی به شهر قم مهاجرت کرد. صادق لاریجانی، همچون برادران و خواهرش، علاوه بر اینکه از کودکی با علوم دینی آشنا شد، علوم جدید را نیز فراگرفت. وی دوران دبستان را در سال ۱۳۴۵ آغاز کرد و دورهٔ دبیرستان را در دبیرستان صدر اوحدی در سال ۱۳۵۶ به پایان رساند. وی در این علاوه بر درسهای مدرسه به مطالعه کتب متعدد دانشگاهی (بدون کمک استاد) در رشتهٔ ریاضی پرداخت و هنگام وارد شدن به سال چهارم دبیرستان با فراهم آمدن بورس تحصیلی از دانشگاه صنعتی شریف عازم تحصیل در یکی از کشورهای غربی بود که ناگهان زندگیاش دگرگون شد و با تشویق پدر به دروس دینی رو آورد.
وی در سالهای تحصیل، از محضر استادان بسیاری بهره برد. او درس رسائل و مکاسب را نزد افرادی مانند صلواتی، سید کاظم حائری، سید مهدی نبویِ اشرفی و کرباسی فراگرفت که عمدهٔ این جلسات به شکل خصوصی بود.
صادق لاریجانی با به پایان بردن دروس سطح، به درس خارجِ پدر خود، هاشم آملی، و نیز پدر همسر خود حسین وحید خراسانی رفت و سالها از محضر آنان بهره برد. او در بخش علوم عقلی نیز در درس اسفار عبدالله جوادی آملی و حسن حسنزاده آملی حاضر شد.
در سال ۱۳۵۶ به حوزه علمیه قم وارد شد و بیشتر دروس مقدمات و سطح را در فرصتی اندک و در نزد استادان برجسته، که بعضاً از نزدیکان وی نیز بودند، به پایان رساند. او از سال ۱۳۶۸، پس از تدریس سطح، به تدریس خارج اصول و خارج فقه پرداخت و از سال ۱۳۷۱ و با درگذشت پدرش، مدیریت مدرسه علمیه ولیعصر که به دستور هاشم آملی ساخته و وقف شده بود را به عهده گرفت. او سپس به عضویت هیئت علمی دانشگاه قم درآمد و هماکنون بهطور منظم در دانشگاه تربیت مدرس قم در سطح کارشناسی ارشد و دکترا، کلام جدید و فلسفهٔ تطبیقی تدریس میکند.
فعالیتهای سیاسی
صادق لاریجانی در سال ۱۳۷۷ به عنوان نماینده دوره سوم مجلس خبرگان از استان مازندران به مجلس خبرگان راه یافت و در سال ۱۳۸۰ با حکم رهبری به عنوان عضوی از فقهای شورای نگهبان منصوب شد.
ریاست قوهٔ قضاییه
آیت الله خامنهای وی را در تاریخ شنبه بیست و چهارم مرداد ۱۳۸۸ به سمت ریاست قوه قضائیه منصوب کرد و در۱۶ اسفند ۹۷ سید ابراهیم رئیسی جایگزین وی شد.