علی اسماعیلی که 15 شهریور 91 با برکناری بهمن دری اخوی از معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولیت این معاونت را بر عهده گرفت، درست 13 ماه بعد روز دوشنبه 15 مهر 92، جای خود را به سیدعباس صالحی داد که به عنوان معاون فرهنگی وزیر ارشاد دولت یازدهم منصوب شد. اسماعیلی که از همان زمان (شهریور 91) به عنوان سرپرست در معاونت فرهنگی ارشاد مشغول به کار شد، می‌گوید که سیدمحمد حسینی وزیر سابق ارشاد بعد از نمایشگاه کتاب تهران، به او ارتقا سمت داده و او را به عنوان معاون فرهنگی وزیر ارشاد منصوب کرده است. حکمی که هیچ گاه رسماً اعلام نشد و خبر آن هم به رسانه‌ها نرسید. به هر حال علی اسماعیلی از کارنامه 13 ماهه خود در معاونت فرهنگی دفاع می‌کند و معتقد است، زمانی که این مسئولیت به او واگذار شد، معاونت فرهنگی با محدودیت‌های اعتباری روبرو بوده، ولی او سعی کرده با مدیریت بهینه، کشتی این معاونت را پیش ببرد.
علی اسماعیلی مصاحبه خود را با لبخند شروع می‌کند و یکی از دلایل این خوشحالی را برداشته شدن بار مسئولیت از روی دوشش می‌داند.
آقای اسماعیلی! خوشحالید گویا؟
بله. از این جهت خوشحالم که مسئول جدیدی با فکر و ایده جدید می‌آید و از آن طرف هم از مسئولیتی که بر دوش داشتم، کم شده است.
معاونت فرهنگی آخرین معاونتی بود که مسئول آن عوض شد. قبول دارید در این مدت، در حالت تعلیق بودید؟
نه، نه، نه. تا همین لحظه آخر ما همه کارها و وظایفی که به معاونت فرهنگی مربوط بوده، پیگیری و دنبال کردیم، دستور گرفتیم، مذاکره کردیم و خوشبختانه آقای وزیر هم نظر مثبتی در این باره داشتند.
جلسه‌ای هم با آقای صالحی داشتید؟
هنوز نیامده‌اند تا خدمتشان برسیم. فردا که ایشان تشریف آوردند، حتماً نشستی با مدیران می‌گذاریم تا با ایشان هم از نزدیک آشنا شوند.
حدود 13 ماه مسئولیت معاونت فرهنگی وزارت ارشاد را بر عهده داشتید. می‌خواهم بدانم خودتان چه ارزیابی از کارنامه‌تان دارید؟
ارزیابی را که دیگران باید انجام دهند، ولی ما در شرایطی به معاونت فرهنگی آمدیم که مسائل و مشکلات و در واقع محدودیت‌های مالی و اعتباری وجود داشت که الحمد لله با لطف خدا و عنایات ویژه امام عصر (عج) و تلاش‌هایی که صورت گرفت و نظر مساعدی که جناب آقای حسینی (وزیر سابق ارشاد) داشتند، سعی کردیم آرامش را به حوزه چاپ و نشر برگردانیم. اقدامات خوبی هم انجام شد، تفاهمنامه‌های خوبی بسته شد و علیرغم همه محدودیت‌ها در منابع اعتباری، تقویمی که از قبل و در سال 91 بسته شده بود، به لطف خدا اجرا کردیم. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که دغدغه اصلی کشور و نظام بود، الحمد لله با همت و تلاش و همکاری و همدلی همه اعضای شورای سیاستگذاری، وزیر محترم ارشاد و دیگر مسئولان بدون کوچکترین حاشیه‌ای برگزار شد. ما همچنین سعی کردیم تفاهمنامه‌هایی را که در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد وجود داشت، تعیین تکلیف کنیم و خلاصه آنچه در توانمان بود، گذاشتیم.
به نظر شما مهم‌ترین مشکل یا بحرانی که معاونت فرهنگی در این مدت با آن دست به گریبان بود، چه بود؟
بحران نمی‌توان گفت، ولی محدودیت منابع اعتباری بود. ما سعی کردیم مدیریت بهینه کنیم و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنیم و تا حد ممکن برنامه‌هایی را که می‌شد، در هم ادغام کنیم.
طیف کاربران حوزه معاونت فرهنگی گسترده است؛ از نویسنده و شاعر و مترجم و ناشر گرفته تا اهالی صنعت چاپ و بقیه. به نظرتان تا چه حد توانستید به مطالبات آنها جواب مثبت بدهید؟
چیز مطلقی در این باره وجود ندارد و نمی‌توانیم بگوییم به همه این مطالبات جواب داده‌ایم، ولی حداقل سعی کردیم بخشی را که مربوط به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و می‌شود روی آنها فکر کرد و به حل مشکلاتشان اندیشید، دریغ نکردیم. ما در این باره از ملاقات و دیدار گرفته تا برگزاری جلسه و بازدید و همایش و جشنواره و تجلیل و نشست صمیمی، از هیچ کوششی دریغ نکردیم و سعی کردیم به مطالباتی که بحق بود، پاسخ دادیم.
در این 13 ماه، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با سرپرستی اداره می‌شد. این کمی بی‌سابقه بود...
نه این درست نیست. بعد از نمایشگاه کتاب برای من حکم معاونت خورد و من سرپرست نبودم.
ولی ما هیچ موقع حکم شما را ندیدیم.
شما اگر خواستید، حکمم را برایتان می‌فرستم.
یعنی شما در این مدت معاون وزیر بودید؟
بله. بعد از نمایشگاه کتاب، آقای دکتر حسینی به من حکم دادند و در این حکم آمده که به دلیل برگزاری موفق نمایشگاه کتاب، به این سمت منصوب می‌شوید و من بعد از نمایشگاه معاون فرهنگی بودم و اینکه شما اعلام می‌کنید سرپرست، این درست نیست. من در همه مکاتبات و نامه‌نگاری‌ها هم همین عنوان (معاون فرهنگی) را به کار می‌بردم.
از فردا در کدام مسئولیت حضور دارید؟ بحث‌هایی بود که قرار است به عنوان رایزن فرهنگی در یکی از کشورهای جنوب شرق آسیا یا حوزه بالکان فعالیت کنید.
ما مستخدم دولت هستیم و در هر جایی که سیستم برای ما تصمیم بگیرد و توانایی انجام آن را داشته باشیم، فعالیت می‌کنیم؛ از یک کارشناس عادی گرفته تا هر سمت دیگری.
با توجه به آشنایی شما با چم و خمِ کار در معاونت فرهنگی، فکر می‌کنید آقای صالحی چقدر در این مسئولیت توفیق داشته باشد؟
اصحاب چاپ و نشر و نویسندگان و اهالی فرهنگ، از صنوف تاثیرگذار، شریف، متدین، آرام و مودب کشور هستند و قطعاً تعامل با آنها موجب موفقیت خواهد شد. اگر این تعامل‌ها بیشتر شود، قطعاً موجب افزایش موفقیت خواهد شد.
رسانه‌ها ارتباط تنگاتنگی با معاونت فرهنگی دارند. نظری درباره آنها ندارید؟
تمام تلاش من در این مدت این بود که ارتباط با رسانه‌ها را حفظ کنیم و اطلاع‌رسانی شفافی داشته باشیم. آنچه مربوط به ما می‌شود و نیاز به اطلاع‌رسانی داشت، سعی کردیم از آن دریغ نکنیم، ولی به لطف خدا هیچ وقت دنبال حاشیه‌سازی و پرداختن به حواشی نبودیم و ان‌شاءالله هم نخواهیم بود. انصافاً در این مدت تعامل رسانه‌ها اعم از خبرگزاری‌ها و مطبوعات و رسانه‌های دیگر با معاونت فرهنگی بسیار خوب بود؛ گرچه جایی بی‌مهری‌هایی هم دیده می‌شد، ولی در مجموع همه‌اش مثبت بود.
این بی‌مهری‌ها از جانب چه رسانه‌ای بود؟
(خنده) ما نمی‌گوییم از طرف کی ولی خودتان می‌دانید. در مجموع از همه عزیزان رسانه تشکر می‌کنم و همیشه اعتقادم بر این بوده که رسانه‌ها رکن چهارم دموکراسی بوده‌اند و می‌توانند به عنوان مشاوری امین و قوی در پیشبرد اهداف معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عمل کنند. من کتباً هم از همه دوستان رسانه تشکر و قدردانی خواهم کرد.
ما هم برای شما آرزوی موفقیت داریم./مهر