در اثر این احساس وحدت میان مردم و نظام است که نیروهای اجتماعی بسیج می شوند و شکوفا. اگر در عرصه های علمی جوانان دانشجوی خوبمان در هسته ای به آن موفقیت ها نائل می شوند یا سایر کشورها در اثر این است که نیروها آزاد شده و شکوفایی نتیجه این وحدت است. این سرمایه است که باید حفظ شود و آسیبهایش را بشناسیم. یکی از مهمترین ارکانی که باید حفظ شود خانواده است و خطاب به دوست عزیزم آقای عارف که راجع به برداشتن آنتن های ماهواره ای صحبت کردند، عرض میکنم، البته ایشان از داشتن آنتن ماهواره دفاع نمیکنند،
ببینید بعضی از این سریال های ماهواره ای و فیلم هایی که تهیه می شود ببینید با چه نیتی تهیه می شود؟ به ما به عنوان اعضای شورای انقلاب فرهنگی گزارش داده می شود. بیشتر این سریال ها چنان طراحی شده که بنیان خانواده را ویران کند. جمع کردن آنتن اگر راه درستی نیست که یا خوب عمل نشده یا بهتر می شود عمل کرد، دوستان بگویند چه کار باید کرد؟ آیا باید هیچکاری در این زمینه انجام ندهیم؟
دولت آینده باید به موضوعات اجتماعی منطقی و دقیق و اثرگذار نگاه کند. اگر در دولت تاکید داریم که تبعیض نباشد یعنی همه اقشار را ببینیم و همه جوان ها فرصت مساوی داشته باشند. باید همه اقشار و گروه ها نقش خود را در دولت ببینند. نیازمندیم ساختارهای اجتماعی را در دولت و کشور تقویت کنیم. دولت باید تبلور عینی اراده مردم باشد. همه باید احساس کنند تاثیرگذار هستند. توسعه سیاسی و اقتصادی هر کدام به تنهایی نمیتوانند موفق باشند. دولت اجتماعی که رویکرد اجتماعی فرهنگی دارد و جامعه را رشید و بالغ میداند هدفش این است که رویکردش را در تصمیم سازی و تصمیم گیری به کار ببندد. باید با عقل جمعی کار شود.
امروز پیشرفت برای ما یک ضرورت است نه یک انتخاب. برای پیشرفت نیازمند همدلی هستیم. همدلی با تبعیض و ناهنجاری های اجتماعی و فقر نمی شود. اگر به اینها توجه کنیم قدرت ملی و انرژی بزرگی که با آن مردم انقلاب کردند و دفاع مقدس انجام دادند، شکل میگیرد. مهمترین ظرفیت ما منابع انسانی هستند. که باید از آنها استفاده شود.
***پاسخ جلیلی به نقدها***
* جلیلی: یکی از بحث های اساسی که کارویژه دولت است این است فشارها و زنجیرها را باید باز کنیم تا ظرفیت ها باز شود. انقلاب اسلامی هجوم به فرهنگ غرب بود و ما در موضع فعال هستیم نه در انفعال. اینکه 100 شبکه ماهواره ای فارسی زبان درست میکنند میخواهند پاسخ قدرت ما را بدهند و البته موفق نشده اند. این نشانگر قوت فرهنگی ماست به شرط اینکه بتوانیم از آن خوب استفاده کرده و همه ظرفیت ها را به کار بگیریم. امروز عده ای انحصار ایجاد میکنند.
یک اشرافی گری درست کردند و انحصار گرایی میکنند که مانع بروز ظرفیت فرهنگی میشود. میگویند 2 روزنامه بسته شد اما نمیگوییم چه ظرفیت هایی در روستاها هستند که اصلا نمیتوانند از این امکانات استفاده کنند. الان چند درصد از رسانه های ما در اختیار کدام ظرفیت های ماست. چرا نگاه تنگ سیاسی داریم؟ میگویند اگر فلان جریان سیاسی داشت وضعیت خوب است اگر نداشت هیچ./ یک جوان بوشهری فیلم مستند تنهای تنهای درباره موضوع هسته ای درست کرده است که بسیار جالب است چرا به این گونه ظرفیت ها اصلا بهایی داده نمی شود؟ باید به تولید محصولات فرهنگی بها دهیم.
حیدری: در پایان بخش اول وقت های اضافه دوستان را لحاظ میکنیم برای جمع بندی. بهتر است به موضوعات اجتماعی هم پرداخته شود. گویا کمی غفلت شد. بسیاری از سوالات بینندگان راجع به حوزه فرهنگی و اجتماعی بوده است.
با اعلام وقت های مانده نامزدها، روحانی از بقیه نامزدها خواست اگر میتوانند کمی به او از وقتشان بدهند. روحانی فقط 57 ثانیه وقت دارد.
حیدری: سیستم به صدای نامزدها حساس است و با حساسیت میلی ثانیه وقت ها را اندازه میگیرد.
* روحانی: در بحث سلامت مردم مشکلات زیادی دارند و برای راه حل آن باید در بحث بیمه، پوشش را همگانی کرده و 5 میلیون نفری که بیمه ندارند صاحب بیمه کرده و خود بیمه را رقابتی کنیم و از انحصار چند سازمان دربیاوریم. دولت باید کمک کند سهم مردم از درمان که الان 70 درصد است به نرم جهانی برسد. مساله معلولین هم مهم است، 5 درصد جامعه ما معلول هستند و 3 درصد باید استخدام شوند اما الان اجرا نمی شود.
* ولایتی: موضوع نقش مردم در حفظ فرهنگ اسلام و ایران غفلت شد. بعد از پذیرش اسلام توسط ایران وقتی دیدند بنی عباس و بنی امیه بر طریق اسلام واقعی عمل نمیکنند اولین کسی که در این زمینه کار کرد حکیم فردوسی بود که با تمسک به جوانمردی ایرانی و اهل بیت، نقش مهمی در احیای فرهنگ موحد داشت. بعد از آن دیوان علی نامه به سبک شاهنامه جنگ های امیرالمومنین را به صورت حماسی سروده است. بعد از آن فرهنگ فتوت و جوانمردی با راهنمایی عرفت و عرفا شکل میگیرد و عملا ساختار ابدایی ایران درست می شود که جامعه را حفظ میکند و با حفظ و تقویت فرهنگ اسلامی و ایرانی و اهل بیتی توانستند فتیان را شکل داده و ساختار جوانمردی را در ایران شکل بدهند که در حمله مغول و سایر یورش ها این ساختار علمایی روحانی و مردمی توانست انسجام مردم ایران را نگهدارد.
نمونه بسیار بارز آن سربداران هستند که ایرانیان مسلمان پیرو اهل بیت بودند و با راهنمایی علم توانستند ایلخانان را شکست دهند. بعدش در اشغال ایران توسط استعمارگران وقتی میرزای شیرازی فتوا را صادر کرد، همه چپقها را شکستند. در مشروطه هم جوانمردانی مانند ستارخان و باقرخان در تبریز قیام کردند. در زمان اشغال ایران توسط متفقین و جنگ اول جهانی و در مراحل بعدی هم ایران حکومتی نداشت اما مجموعه ملت ایران با همین فرهنگ اسلامی و شیعی و ایرانی توانستند جامعه را سرپا نگهدارند درحالی که عثمانی به محض اشغال کشورش فروپاشید. در زمان رضا خان با وجود همه تهاجم علیه فرهنگ اسلامی و ایرانی هیئت های مذهبی توانستند اساس اسلام و فرهنگ اهل بیت را نگهدارند. ستون فقرات قیام 15 خرداد هیئت های مذهبی و بخصوص هیئت مرحوم طیب بود. انقلاب اسلامی ایران با دست به دست هم دادن هیئت های مذهبی در تبعیت از علما و امام خمینی، بیشترین نقش را در پیروزی داشتند.
در دفاع مقدس افرادی مانند آهنگران و دیگران برای تهییج مردم، روضه خوانی و مدیحه خوانی کرده و تشبیه بین کربلا و دفاع مقدس درست کردند و مردم با شور به سمت جبهه ها رفتند. دفاع مقدس را همین هیئت های مذهبی داشتند. در فتنه 78 و 88 هم هیئت های مذهبی نقش اساسی داشتند در ایستادگی جلوی فتنه ها و دخالت های خارجی..امروز هم این هیئت ها توانستند به عنوان محورهای کوچه و بازار خط رهبری را استوار نگهدارند بدون اینکه پولی بگیرند. و اتفاقا گاهی اوقات به جاهایی که پول نیاز بود هم پول دادند.
مردم و هیئت ها بیشترین نقش را در حفظ فرهنگ اسلامی و ایرانی داشتند و بسیار بیشتر از دولتها عمل کردند.اگر بخواهیم بگوییم چه چیزی باعث شده که انقلاب و ملت و فرهنگ ایرانی و اسلامی باقی بماند تمسک به راه اباعبدالله الحسین بوده و فرهنگ ما فرهنگ عاشورایی است. اگر اینگونه نبود نمی شد یک کشور در مقابل 40 و اندی کشو در جنگ تحمیلی بایستد و الان در بحث هسته ای و تقابل با صهیونیست ها و ... نمیتوانست بایستد. در دولت آینده باید این تفکر گسترش و ترویج بیشتری بیابد. حفظ فرهنگ جوانمردی که مقتدای خود را امام علی میدانند و حفظ فرهنگ عاشورایی از مهمترین مقومات جامعه ما و فرهنگی است که به آن افتخار میکنیم.
* عارف: بحثی بین آقای روحانی و جلیلی شکل گرفت. آقای جلیلی فکر کنم قبول میکند فضای امنیتی بی سابقه ای در سال های اخیر در دانشگاه حاکم شد که نتیجه اش بی رغبتی دانشجویان برای مشارکت در فعالیت های فرهنگی و سیاسی شد. با چماق کمیته انضباطی عملا دانشجو را در کانال خاص آموزش قراردادند. ستاره دار کردن دانشجویان هم که به آن اشاره شده است.
تشکل های دانشجویی عملا فعالیت خاصی نداشتند. من نمیدانم به چه دلیل ترم 2 دانشگاه امسال فشرده شد. در حالی که باید دانشجو در حماسه سیاسی شرکت داشته باشد. روح و شادابی که باید در دانشگاه الان باشد را نمی بینیم. استاد دانشگاه الان برای اینکه به یک کنفرانس علمی برود توسط حراست پرس و جو می شود که چرا می روی. اگر بخواهد مخالفتی کند با بازنشستگی یا لغو قرارداد استخدام روبرو می شود. بله کرسی ها مهم است و باید انجام شود. روشن است که در یک فضای امنیتی که اگر دانشجو بحث و جدل کند هزینه میدهد، انگیزه ای برای این کار ندارد. باید این نگاه از سر دانشجویان برداشته شود.
یکی از نگرانی های امروز جوانان بحث اعتیاد است. اخیرا با دو مورد در تهران روبرو شدم. به بازار تهران رفتم خانم میانسالی التماس میکرد من را از شر شوهر و 4 فرزند معتادم نجات دهید. متاسفانه سن مصرف مواد مخدر پایین آمده و درصد معتادان هم بالا رفته که من آمار نمیدهم چون بحث های امنیتی برای ما دارد. معتاد را باید مریض بدانیم و بپذیریم که باید درمان شود. باید راهکار جلوگیری از افزایش اعتیاد را دنبال کنیم. مهمترین دلیل اعتیاد امروز بیکاری و مسائل اقتصادی است. باید فضای مناسبی برای اوقات فراغت جوانان فراهم شده و اماکن ورزشی و سرانه ورزشی در کشور افزایش یابد تا این مشکل خانمان سوز را از شرش خلاص کنیم.
* جلیلی: اگر الان داریم وارد مرحله جدید میشویم که باید برای تمدن اسلامی برنامه ریزی کنیم یک بحث عمده اش در کنار سخت افزارهایی مانند اختراعات و نوآوری ها بحث روح آن است که مساله سبک زندگی است که بتوانیم به جهان معرفی کنیم. یک بحث اساسی که هست ساماندهی فرهنگی است یعنی باید بتواند بین بخش های فرهنگی دولت یک هماهنگی باشد و اینها بر اساس آن به سمت اهدافشان پیش بروند. آموزش و پرورش و عالی و ... باید هماهنگ باشند.
به نقش دولت در اقتصاد فرهنگ هم باید اشاره شود/ اگر برخی جاها اگر سرمایه گذاری کنیم موجب می شود در دهها حوزه دیگر صرفه جویی شود. اگر از مسجد به صورت 24 ساعت استفاده کنیم. یک کتابی توضیح میدهد 1100 سال پیش در آنجا شبانه روز کتابخانه های شبانه روزی بوده که نان و غذا و کاغذ رایگان در اختیارش قرار میدادند. این ظرفیت ها را ما داشتیم. باید از این ظرفیت ها استفاده کنیم.
اگر به مادری به عنوان نقش تمام وقت و موثر استفاده کنیم که به خوبی فرزند را تربیت کند و همینطور معلم را یک ظرفیت برایش فراهم کنیم خیلی از آسیب های اجتماعی را روبرو نیستیم که برایش هزینه و سرمایه گذاری کنیم که مثلا چگونه باید با آن مبارزه کنیم. بای روی سه حوزه مسجد، معلم و مادر سرمایه گذاری ویژه کنیم.
فرهنگ ما این ظرفیت را دارد که نشاط و ارتقای فرهنگی را ایجاد کند. این به معنای ان نیست که همه فرهنگ استاد دانشگاه را داشته باشند. مظاهر زیبایی مانند فرهنگ راننده تاکسی و راننده های جاده را داریم.
باید یک حیات طیبه شکل بگیرد یعنی زندگی گوارا و دلنشین. هرچه این زندگی قویتر محقق شود برای جامعه آنچه مورد نظر است بهتر محقق می شود. اتفاقا دولت در این زمینه بسیار موثر است. مردم به امرایشان شبیه تر از پدرانشان هستند. باید دید دولتمردان چه فرهنگی را تزریق میکنند؟ در اشرافیت یا ساده زیستی؟ در عدالت یا تبعیض؟
فکر میکنم ظرفیت های بسیار خوبی متناسب با فرهنگ اسلامی و ایرانی خودمان داریم که میتواند نشاط ایجاد کند. نشاط جوانان از هیئت های مذهبی. چند نفر مثلا به هیئت آقای محمود کریمی می روند و نشاط ایجاد میکنند. هرچه استفاده از این ظرفیت ها و ظرفیت های طبیعی بیشتر شود، سود بیشتری می یابیم. هرچه پیام هایی ما بیشتر به صورت هنر به جهان ارائه شود بهتر میتواند اشاعه یابد.
فضایی که آقای عارف می فرمایند را نمیدانم از کجا میگویند. همین دیروز در سیستان و بلوچستان بودم و اتفاقا نقدهای اساسی را دانشجویان به راحتی از عملکرد شورای عالی امنیت ملی مطرح کردند. من ندیدم در آن چهار سال 80 تا 84 خود آقایان برای برگزاری کرسی های آزاداندیشی و ... چه اقدامی انجام دادند.
* محسن رضایی: در بخش اول سعی کردم آسیب شناسی را در سه محور در مسائل فرهنگی عرض کنم. فرهنگ، هنر، ورزش و مسائل اجتماعی در سه بعد فقر و اقتصاد، رفتار دولتمردان و همچنین فعالان و جناح های سیاسی با این مقولات که سیاسی امنیتی بوده، حتی اپوزیسیون خارج از کشور که جمهوری اسلامی را نقد میکند هنوز در دهه اول انقلاب که سیاسی امنیتی بوده قدرت را تحلیل میکند. مساله سوم ظرفیت مراکز فرهنگی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی است که اختیارات گسترده و وسیع داشته و میتواند در حد قانون مصوبه داشته باشد اما این شورا کارآمد نبوده است. البته نقاط قوتی هم دارد.
خیلی از مسائلی که گفته شد آیا اولین بار است که گفته می شود؟ در دولت ها و انتخابات قبل گفته نشد؟ چرا راهگشا نبود؟ مشکل کلیدی کجاست؟
ما در انقلاب اسلامی گام بلندی برداشتیم و اسلام سیاسی را تحقق دادیم. اسلام سیاسی منجر شد به تشکیل حکومت و برگشتن قدرت به دست مردم. این تحول بسیار بزرگ و اساسی بوده است. فرهنگ سیاسی ما از مرزها بیرون رفته است. مفهوم ایستادگی و مقاومت و ظلم و استکبار ستیزی از مرزها بیرون رفته اما قرار نبود که همینجا بمانیم. ما باید اسلام اجتماعی را از معرفت شناسی آغاز میکردیم و پیش می رفتیم چرا که در غیراینصورت نمیشود اقتصاد و فرهنگ و هنر و... را درست کرد. با اسلام سیاسی میخواستیم همه چیز را درست کنیم. با این روند موفق نمی شویم کسانی که اسلام را به این اسلام سیاسی محدود میکنند دچار دیکتاتوری می شوند.
الان موشک ها از چند هزار کیلومتر عبور میکند اما در گوشت می مانیم. دعواهای الان در کشور بر سر قدرت است نه برای حل مشکلات. فقر را میخواهیم با اقتصاد سیاسی درست کنیم یا اسلام اجتماعی؟ کو محبت ها و پیوندها و برادری ها. با نگاه سیاسی و امنیتی نه اصولگرا با اصلاح طلب میتواند زندگی کند و نه اینگروه ها با یکدیگر. دعواهای الان ما ناشی از نگاه معرفیتی است. نگاه اسلامی هنوز به زندگی و اقتصاد نشده است. اگر این را انجام دهیم تحول بزرگی صورت میگیرد و میتوانیم شکوفاترین زندگی را سامان دهیم مشروط بر اینکه عینک سیاست را کنار گذاشته و عینک اسلام اجتماعی را بزنیم که مکمل هم و مکمل اسلام فردی است.
چند کار اساسی میخواهم بکنم. پای سیاست و امنیت را از مسائلی که مربوط به آن نیست می کشم. نه اینکه برویم به سمت جریان های انحرافی اما جایی که دین باید باشد سیاست و دین چه میخواهند؟ نگاه امنیتی سیاسی را به مردم کنار میگذارم و نگاه فرهنگی و اجتماعی خواهم داشت. چرا برای مقابله با اهانت به اقوام مانند آذری ها و لرها کاری نکردند؟ آموزش و پرورش اصل است اما باید معماری را هم جدی گرفت. این معماری میتواند تولید خشونت کرده و خانواده ها را فروبپاشد.
من اخلاق را به رفتار دولتمردان برمیگردانم و اولین دولت اخلاقی را شکل میدهم.
سمت و سوی تمام برنامه ها را به سمت مردم شکل میدهم. من میگویم سلام بر زندگی و یا ابالفضل. در کربلا دو جبهه زندگی و نظامی بوده است. امام حسین قویترین مردش که حضرت عباس بود را فرمود برو به سمت زندگی و خیمه ها. الان میخواهند ما را تحریم کنند ما نباید شکست بخوریم. الان ما رسیده ایم به گردنه فرهنگی اقتصادی. اگر پیش برویم گفتمان بزرگی شکل میگیرد. گفتمان انقلاب در ایستادگی و مقاومت خالی نیست باید گفتمان های بزرگ اجتماعی و فرهنگی ایجاد کنیم.
وزارت فرهنگ را فرهنگ و هنر و ارشاد اسلامی میکنم. صندوق فرهنگ و هنر را اضافه میکنم. اقتصاد فرهنگ و هنر و ورزش را سامان میدهم. شورای عالی راهبردی برای هنرمندان تشکیل میدهم. اهانت به مرجعیت را خط قرمز اعلام و حوزه های علمیه را تثبیت کرده و امور فرهنگی را از دولت گرفته و به اصحاب فرهنگی میدهم. از دخالت سیاسیون در فرهنگ و ورزش و هنر جلوگیری میکنم. فرهنگ اقوام را از آذربایجان و لرستان و کردستان و عرب و بلوچ را تقویت میکنم. روحیه پهلوانی را در ورزش تقویت میکنم.
* غرضی: ایران یک مجموعه فرهنگی است در طول تاریخ. قبل از اسلام و بعد از اسلام. اینکه ابوالکلام آزاد بیان میکند که کوروش همان ذوالقرنین است و او می شود ناجی یهودی ها و اینکه کشوری که بیش از 30 میلیون کیلومتر مربع بدون جنگ داخلی اداره می شده عظمتی است که ملت داشته است. اسلام بر حاکم پیروز شده نه بر ملت. فرهنگ عظیم اسلامی توانایی پیدا کرده که علاوه بر اینکه بتواند با فرهنگ مهاجم آمیزش کرده و خودش بر فرهنگ مهاجم پیروز شود واقعیت عظیم تاریخی است. ببینید چه اتفاق عظیمی افتاده است. خاندان پیامبر گرامی دچار گرفتاری بنی امیه و بعدیش میشوند چه کسی این خاندان را نجات میدهد؟ ایران است. ابومسلم خراسانی است. باید نگاه ها را از سیاسی به سمت اجتماعی و فرهنگی ببریم. جریان اجتماعی ملت ما یک جریان فرهنگی بسیار وسیع تر از مرزهای ماست و خواهد بود.
* قالیباف: آنچه مشخص و روشن است این است که با همه زحمتهایی که کشیده شده کارنامه اقتصادی و فرهنگی ما قابل قبول برای مردم نبوده است. یکی از مسائل که باید توجه شود این است که تغییر اساسی و تحول جدی در عدم کارامدی انجام داده و به این مدیریتی که مشکلاتی دارد پایان بدهیم. پیامبر می فرمایند سوءتدبیر خطرناک تر از فقر است. از انقلاب و امام و اموزه های دینی این را یادگرفتیم که توجه به رویکرد اجتماعی اساس کار ماست. به این معنا که به جای منابع مادی، اولویت را به نیروی انسانی و سرمایه های اجتماعی بدهیم در این صورت مشکلات اقتصادی حل شده و تبعیض و فساد از بین می رود.
در دفاع مقدس با رویکرد اجتماعی رفتیم و به خاطرهمین است که همه از هر رویکرد و سلیقه ای به آن افتخار میکنند ولی متاسفانه در اقتصاد و سیاست و فرهنگ اینگونه عمل نکردیم. آنقدر که بی اعتمادی به کشور خسارت وارد کرده، گرانی وارد نکرده است. باید به این سمت برویم و به سرمایه های اجتماعی توجه کنیم. دولتی که تبلور حضور اقشار مختلف مردم باشند. دولت اجتماعی باید آمار بدهد اما قبلش به شهود جمعی نگاه کند. گفته می شود بیکاری اینگونه است اما وقتی به جامعه نگاه میکنیم جور دیگری می بینیم. در نیروی انتظامی به جای رویکرد تهدید محور رویکرد اجتماعی و فرهنگی اجتماعی محور را پیش رو قراردادیم مانند مساله کمربند ایمنی در خودروها که با رویکرد فرهنگی و اجتماعی حل شد. در شهرداری هم با همین رویکرد عمل کردیم.
* حدادعادل: نکته ای خطاب به دوست عزیزم آقای عارف عرض میکنم. ایشان در بحث ماهواره گفتند منع ممکن نیست و باید مصونیت ببخشیم به جوانان و جامعه که تحت تاثیر قرار نگیرند. اتفاقا خودشان اعتیاد را مثال زدند. اگر عارف رئیس جمهور شود اجازه میدهد مواد مخدر بدون حساب از مرزها خارج شود؟خیر هم جلوی ورود مواد را میگیرد و هم مصونیت ایجاد میکند در هر قضیه فرهنگی اینگونه باید عمل شود. تا آنجا که ممکن است هم باید مصونیت فرهنگی ایجاد کنیم و هم جلوی ریزش و ورود سم را به داخل غذای روحی ملت بگیریم.
مردمی که پای تلویزیون هستند از ما که نامزد هستیم انتظار دارند جوری صحبت کنیم که بتوانند جمع بندی کنند. نباید موزائیک وار صحبت کنیم. باید نظمی برقرار باشد.
*** بخش دوم مناظره نامزدها آغاز شد***
حیدری: در این بخش، نامزدها از 16 سوال به 2 سوال به مدت 2 دقیقه پاسخ میدهد و در نهایت هم 2 دقیقه برای جمع بندی در نظر گرفته شده است.
* حداد عادل در پاسخ به سوالی مبنی بر: تهیه پیوست فرهنگی برای طرح های عمرانی و ... چقدر ضرورت دارد؟ گفت: مقصود از پیوست فرهنگی این است که دستگاه هایی که میخواهند در کشور طرحی اجرا کنند باید دغدغه آثار فرهنگی آن را داشته باشند مثل اگر قرار است در شهر کوچک دانشگاه بزرگ احداث و از سایر شهرهای بزرگ به آنجا افراد اعزام شوند، باید مشخص شود که اینکار چه آثاری دارد. باید پیوستی تهیه کرده و پیش بینی کنیم و برای آن اندیشه کنیم. هر کار بزرگی که در کشور می کنیم، مثلا بزرگراهی از تهران به شمال می کشیم باید آثارش در تخریب محیط زیست و ایجاد انواع و اقسام اماکن را پیش بینی کنیم. پیوست دادن یعنی مدیران کشور باید در کارهای غیرفرهنگی دغدغه فرهنگ را داشته باشند. فرهنگ چیزی نیست که بشود آن را جدا کرد و فردی بگوید این کار را میکنم یا نمیکنم. من در دولتم در هر کار اجتماعی نظامی سیاسی و اقتصادی به این نظر نگاه میکنم که باید جنبه فرهنگی هم داشته باشد.
* جلیلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه: اقدام عملی شما در استفاده از ظرفیت های گسترده هنرمندان کشور در مقابله با جنگ نرم چیست؟ گفت: عمیقا باور دارم هنر و هنرمندان بخصوص بر مبنای گفتمان انقلاب اسلامی یک فرصت و ظرفیت است اگر بتوانیم پیام انقلاب اسلامی را هرچه با شکل و قالب هنری ارائه کنیم کمک میکند به همان پشتوانه قدرت ما. یکی از بحث های اساسی صادرات محصولات فرهنگی است. باید دولت مبنای قوی برای پشتیبانی از هنر و هنرمندان داشته باشد اولا ظرفیت ها شکوفا شوند و بعد صادر شود به خارج از کشور و مخاطبین ما و حتی کسانی که ما را هدف جنگ نرم قراردادند. الان ضعف های چشم گیری داریم که باید برطرف شود. مثلا یک سرشاخه هایی مانند دفاع مقدس و انقلاب و 15 خرداد داریم در این امر که فیلم های زیادی درباره آن ساخته نشده است. درباره شهید شهریاری چند وقت بعدش فیلم ساخته شد. ما باید ظرفیت ها را فعال کرده و آن ها را از انحصار خارج کنیم و از ظرفیت هنر بیشترین استفاده را کنیم برای پیشبرد نگاه های فرهنگی.
* روحانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه: موثرترین اقدام شما در تقویت و توسعه صنعت گردشگری چیست؟ گفت: گردشگری بسیار مهم است هم از لحاظ اقتصادی و هم اجتماعی و هم ترویج فرهنگ انقلاب اسلامی است و هم برای اشتغال. مجموعه محاسبات نشان میدهد اگر بتوانیم در طول یکسال 10 میلیون گردشگر وارد کشور کنیم 13 میلیارد ممیز 6 دهم درآمد داریم و این مجموعه گردشگر 4 میلیون اشتغال برای ما درست میکند. مشکل 3 و نیم میلیون اشتغالمان را به طور کامل حل میکند. همسایه مان مانند ترکیه رقم گردشگران در 2012 بالای 30 میلیون گردشگر بوده. ما ظرفیت بسیار زیادی داریم و چهارمین کشور در جاذبههای گردشگری هستیم. باید در صنعت توریسم زیربناهایی مانند هتل و فرودگاه و حمل و نقل را درست کنیم که به راحتی امکان پذیر است. سرمایه گذار خارجی در این زمینه کاملا آماده است که اینها را بسازد. مهمترین مشکل الان ما که باید حل شود بحث بانکی و مسائل مالی است که به خاطر تحریم مشکل داریم. دولت باید برنامه ریزی کند که گردشگران پول را به کشور بیاورند.
* ولایتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه: الگوی دولت شما برای تحقق شادی و نشاط بیشتر در جامعه چیست؟ گفت: قبل از هرچیز باید موضوع شغل و مساله بیکاری جوانان مورد نظر قرار بگیرد و تا زمانی که مساله اقتصادی مردم حل نشود و تا زمانی که معاش مردم تامین نشود صحبت از ایجاد شادی و نشاط در جامعه و خانوادهها کردن صحبت بی پایه ای است. اگر فراهم شد میتوانیم از انواع امکانات در کشور برای گردشگری داخلی و همچنین تامین یک مسائلی که بتواند اوقات فراغت جوانان و مردم را به وجه احسن تامین کند استفاده کنیم. همچنین درباره تعطیلی ها و استفاده از تعطیلات که در بسیاری از کشورها اجباری است و مثل الان نیست که در ایران ذخیره میکنند برای پول در بازنشستگی. همچنین باید برنامه های سرگرمی در رسانه ها و بخصوص رسانه ملی برای هر سلیقه ای فراهم شود.
* غرضی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه فوری ترین اقدام دولت شما برای حل مشکلات سلامت در جامعه چیست؟ گفت: شبکه هوشمند سلامت را راه می اندازم به این صورت که نسل سوم و چهارم تلفن موبایل را وارد کشور می کنم که خدمات بسیار بسیار زیادی را میتواند در سطح اجتماعی بدهد. نرم افزاری رویش میگذارند که یک فرد میتواند به 100 نفر فرمان بدهد. این کار در برزیل اجرا شده است. افرادی معادل 12 میلیون نفر در کشور که وزن زیاد دارند دچار مشکلاتی میشوند. در بخش سلامت هرچه سلامت تکنیکی و مهندسی پزشکی توسعه یابد هزینه ها پایین می آید. نمیتوانیم نسل وسیع تری را به دانشهای پزشکی مامور کنیم چون هزینش بالاست و وقت زیادی میخواهد. باید از طریق دولت الکترونیک نیازها را برآورده کنیم. اینکه تعداد زیادی را وادار کنیم پزشک شوند زمان می برد ولی استفاده ازدولت الکترونیک مشکل را حل میکند.
* عارف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت شما چگونه فضای مجازی را ساماندهی خواهد کرد گفت: وجود فضای مجازی یک واقعیتی است که اطلاعات فراوانی در آن رد و بدل می شود که علی الاصول دانشمندان و محققان برای کارهای پژوهشی نیاز دارند و باید استفاده کنند. مهمترین مساله ای که با آن در این مسئله روبرو هستیم برای انجام بهینه مبادلات، بحث امنیت فضای مجازی است. بسیاری از مبادلات اطلاعات که طبقه بندی شده است از این فضا انجام می شود. اولویت ما تامین امنیت فضای مجازی است تا در برابر حملات نرم افزاری مصونیت یابیم. البته الان در این زمینه وضعیت خوبی داریم و رتبه اول منطقه هستیم. البته باید درباره بدآموزی این فضا و سایت های غیراخلاقی باید ممانعت شود و جلوگیری کرد اما با یک حرکت جهشی در امور فرهنگی و تامین فضا و اطلاعات مورد نیاز مردم بتوانیم نوعی مصونیت را ایجاد کنیم.
* رضایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نگاه شما به وظیفه رسانه ملی در ارتباط با دولت و پیگیری مطالبات مردم چیست؟ گفت: من هیچ انتظاری ندارم رسانه ملی نظام و فرهنگ و بسیاری ارزشهای دیگر را فدای دولت کند. من به گذشته نقد دارم. رسانه ملی مال نظام و مردم است. هر وقت صداوسیما مرا نقد کند تشویق میکنم و البته تقاضا میکنم خودم هم بیایم و پاسخگو باشم. این را مثبت میدانم که نظام مقدس جمهوری اسلامی نقد و فریاد کشیدن و اعتراض را به جامعه ما برگرداند. مردمسالاری که تنها مشارکت در راهپیمایی و رای دادن نیست بلکه اعتراض و انتقاد هم هست منتها باید با اخلاق باشد. من رسانه ملی را تشویق میکنم از مردم دفاع کند البته دفاع از دولت هم در جای خودش. مناظراتی را در جای خود خواهم گذاشت البته به شرطی که صداوسیما نترسد. اولین مناظره را من با بنی صدر داشتم در رسانه ملی که اثر بسیار خوبی را داشت. 88 هم مناظرات خوب بود نباید دوستان می ترسیدند و مناظرات تبدیل به گفتگوی جمعی می شد. انشاءالله دوستان رسانه ملی دل و جرات پیدا کنند مناظرات به رسانه برگردد.
* قالیباف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت شما در تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی تا چه میزان خود را مسئول میداند گفت: سبک زندگی از موضوعات مهم حوزه های فرهنگی و اجتماعی است. دو نگاه وجود دارد. یک وقتی هست نگاه از بالا به پایین داریم که رئیس دولت حس میکند رئیس خانواده ها هم هست و میتواند برای همه تعیین تکلیف کرده و به سبک کره شمالی میتواند بگوید همه یک جور بخورید و بپوشید و رفتار کنید. سبک زندگی باید از دل مردم و جامعه و خانواده بیرون بیاید تا واقعی باشد.
وی افزود: دولت میتواند در هدایت و توجه به هنجارهای جامعه و کارهای فرهنگی یک هدایت آنهم توسط سرمایه های اجتماعی و نخبگان و نه خود دولت انجام دهد. سازمان های مردم نهاد و دانشگاه ها و مراکز اجتماعی باید این کار را انجام دهند. دولت اگر بتواند در رفتارش اعتمادسازی کند و اعتماد بشود مهمترین سرمایه، مردم توجهشان بیشتر خواهد شد که توصیه و نصیحت ها را به کار بگیرند.
***پاسخ کاندیداها به سوال دوم***
* رضایی در پاسخ به این سوال که موثرترین اقدام دولت شما در حل مساله اعتیاد چیست گفت:شعری از آیت الله بهجت بگویم که به دنیا آمده ایم که قیمتی زندگی کنیم نه آنکه به هر قیمتی زندگی کنیم. وضعیت جوانان ما که از روی ناچاری به همه چیز دست می زنند تا سرپا بمانند باید پایان یابد. کانون اصلی مواد مخدر سنتی و قدیمی در 70-80 کیلومتری مرز ماست. عوامل خاصی که در دبی و ترکیه هستند این مشکلات را برای ما بوجود آوردند. به کمک نیروهای امنیتی و نیروهای دیگر در مقابله با این مشکل روبرو میکنم. به کشورهای منطقه میگویم و به آمریکا هشدار میدهم که این وضعیت را جمع کند اگر این کار را نکند به صراحت میگویم که این مراکز را از بین می بریم.
مساله بعد تقاضاست که باید از طریق فرهنگی کاهش یابد. معتادهای فعلی هم باید ترک اعتیاد شده و به حالت قبلی برنگردند.
* غرضی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت شما چقدر نقد پذیر است و کرسی های نقد اندیشی را ترویج میکنید گفت: همیشه سعی کردم در جامعه ارتباطات دوطرفه برقرار کنم. همیشه به روزنامه نگاران و کتاب نویس ها میگفتم شما ارتباط یکطرفه دارید و من وزیر تلفن هستم و دوطرفه عمل میکنم و وضع من بهتر است. دولتی اگر بخواهد قاعده اجتماعی وسیعی داشته باشد باید ارتباطات اجتماعی وسیعی داشته باشد. در نسل سه و چهار تلفن این امکان هست که یک نفر چند هزار پیام را دریافت کرده و پاسخ دهد. امیدوارم به صورت منطقی و منظم به بخشی از جامعه که سوال دارند پاسخ بدهم.
* جلیلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به عقیده شما مهمترین آسیب فرهنگی اجتماعی که تحکیم خانواده ها را تهدید میکند چیست؟ گفت: نگاهی که به زن و خانواده داریم باید دیدگاه اصیل خودمان که مبتنی بر اندیشه دینی و فرهنگ ایرانی است را داشته باشیم. اگر دچار مونتاژ و التقاط شویم مهمترین تهدید برای خانواده ماست. در غرب به زن به عنوان نیروی کار که باید اشتغال داشته باشد تا چرخ سرمایه داری بچرخد نگاه می شود. ما نگاهمان این است که خانواده سلول و بنیان جامعه است. آنها میگویند فرد بنیان جامعه است. اگر به خانواده بها دهیم کلی از سیاست ها و تدابیر ما متفاوت خواهد شد. اگر این نگاهمان که اصیل، دینی و مترقی است و موجب احترام به زن و وظیفه اصلیش یعنی مادری و حضور مجاهدانه در عرصه های مختلف است را نادیده بگیریم بزرگترین تهدید است. اگر به مادر بها بدهیم بسیاری از آسیب های اجتماعی را شاهد نخواهیم بود. باید به این موضوع توجه جدی شود که با اقتضائات و الزاماتی که نگاه دینی و ایرانیمان دارد برنامه ریزی کنیم نه بر اساس نگاه دیگران.
* روحانی در پاسخ به این سوال که دولت شما برای حفظ حقوق شهروندی و حریم خصوصی شهروندان چه برنامه هایی دارد گفت: مساله حقوق شهروندی طبق قانون اساسی و فصل سومش که در واقع حقوق ملت است، این حقوق شهروندی باید تدوین شود. اساس حقوق شهروندی این است که همه ایرانیان از حقوق شهروندی مساوی برخوردارند. مساله مذهب و قومیت و نژاد نمیتواند در حقوق شهروندی تاثیرگذار باشد. مساله مهمتر مساله حریم خصوصی است. حریم خصوصی بسیار مهم است. من تعجب میکنم نیروی انتظامی شنیدم در یک رسانه ای خواندم گفته بود با راپل میتوانیم روی پشت بام برویم چون خصوصی نیست و مجموعه 10 آپارتمان است. دچار حیرت شدم اگر پشت بام مشاع هست برای صاحبان آپارتمان است نه بین آنها و کسی که میخواهد به پشت آپارتمان برود. خودشان گفتند جمع کردن دیش ها هیچ نتیجه ای نداشته است. ورود به حریم خصوصی ممنوع است. در مطبوعات و رسانه ها و صداوسیما هم همینطور است. وقتی فردی نسبت به آبرو و شخصیت فردی توهین میکند باید به او حق دفاع کنیم وگرنه حریم خصوصی و حق شهروندیش نقض شده است.
* ولایتی در پاسخ به این که مهمترین اقدام دولت شما برای گسترش ورزش چیست گفت: اولین خاصیت ورزش این است که مهمترین نقش را در پیشگیری بیماری ها دارد لذا از خردسالی تا سالخوردگی باید وسیله اش برای مردم فراهم باشد. اساس تربیت ورزش قهرمانی باید در دبستان ها جستجو شود. دو وروزش ژیمناستیک و شنا در دبستان ها اجباری شده برای اینکه افراد را ورزیده میکند. باید زنگ ورزش جدی گرفته شود و مربیان استعداد یابی و تقویت کنند تا در بزرگسالی و جوانی بتواند مدال آور باشد. توسعه ورزش همگانی زمینه ساز ورزش پهلوانی است. برای ورزشکاران بیمه جامع برای بازنشستگی و درمان و ... داشته باشیم که هیچ ورزشکاری دغدغه زندگی نداشته باشد. ورزش نباید دولتی باشد. باید خصوصی باشد و ورزش باید دست خود مردم باشد. معنی ندارد برخی باشگاه ها دست دولت است. ریاست و مدیریت ورزش نباید سیاسی باشد بلکه باید دست خودش باشد. گاهی میخواهند به یک فرد سیاسی امتیاز بدهند او را رئیس باشگاه میکنند.
* عارف در پاسخ به این سوال که دولت شما برای تسهیل جوانان چه اقدام عاجلی میکند گفت:الان مشکل افزایش سن ازدواج داریم که 5 سال بالا رفته. مهمترین اقدام من بحث اشتغال است به دلیل بالا بودن نرخ بیکاری و عدم امکان تامین زندگی جوانان رغبتی به ازدواج ندارند. مشکل مسکن هم بحث دیگر است که مسکن ماندگار را با اصلاحی بر روی مسکن مهر فعلی پیشنهاد دادیم. ایجاد تسهیلات برای ازدواج جوانان هم باید باشد. وام های فعلی کفایت نمیکند. انشاءالله با تسهیلات وام ازدواج و حتی برگزاری مراسم ازدواج با همکاری شهرداری ها را میتوانیم انجام دهیم. حل مشکلات معیشتی در حقیقت مهمترین مساله است تا دغدغه جوانان را کم کند. جوان حین و قبل ازدواج باید آموزش های لازم را ببینند تا زندگی با ثباتی داشته باشند. الان نرخ طلاق از 1 به 16 به نرخ 1 به 6 رسیده است.
*حدادعادل در پاسخ به این سوال که مهمترین اقدام شما در گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه چیست گفت: مهمترین اقدام بنده برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب معتقد کردن نسل آینده و جوانها به حجاب است. من در 1359 کتاب فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی را نوشتم. این کتاب 21 بار تا الان تجدید چاپ و به 10 زبان خارجی ترجمه شده است. با استفاده از استاد شهیدم مطهری همان اول انقلاب اهمیت حجاب را متذکر شدم. معتقدم پایه های حجاب باید با اعتقاد محکم شود. جامعه ما عفیف است اگر چه برخی خانم ها به قول هواشناسی کمی تا قسمتی بدحجاب هستند ولی اینطور نیست که زن ایرانی حجاب را نپذیرفته باشد زن ایرانی به خاطر فطرتش حجاب را پذیرفته و ما باید برای ترویج حجاب اختلاف نظر در مسئولان را به وحدت نظر تبدیل کنیم. نمی شود نیروی انتظامی یک سیاستی را در پیش بگیرد و بعدش سخنگوی دولت بگوید این را نمی پذیریم. اینکار ها اقتدار نظام را خراب میکند.نباید به زن استفاده ابزاری داشت.
* قالیباف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اقدامش در گسترش فرهنگ مقاومت و تکریم ایثارگران چه خواهد بود گفت: زندگی مادی و معنوی خود را مدیون خانواده های ایثارگران هستیم. جانبازان عزیزمان که بر ویلچر و تخت نشسته اند تا ملت ایران ایستادگی خود را حفظ کند. اولین اقدامم این است که قانونی که در مجلس تصویب و در مجمع نهایی شده را حتما به اجرا درآورم. دوم حفظ این فرهنگ ایثارگری است که در سایه فرهنگ جهاد و شهادت است مهمترین فرهنگی است که میتواند عزت و اقتدار را در بخش های اقتصاد و .... به بار بیاورد. در واقع وظیفه بعدی من حفظ این فرهنگ در همه سطوح و اقشار مختلف است. چون این فرهنگ توام با اخلاص و عقلانیت و معنویت و گذشت است را می پذیرند. بحث بعدی بحث درمان آنها و معلولان است و هم اینکه در موضوعات شهری و رفت و آمد دیده شوند. 10 میلیون نفر جانبازان و معلولان را می بینیم و اینها از حقوقشان با اولویت برخوردار می شوند.
- حیدری: درباره سوالات فرهنگی و اجتماعی سوالات بسیار بسیار زیادی دستمان رسیده که به علت محدودیت وقت طرح نشدند. اینها در اختیار نامزدها و ستادها قرار میگیرد خواهش میکنم پاسخ اینها را بدهید. در سایت های مجازی رسانه ملی و روزنامه جام جم امکان انتشار اینها هست. اگر کمیسیون تبلیغات مجوز بدهد میتوانیم از شبکه های رادیویی و تلویزیونی اینها را پخش کنیم.
***جمع بندی پایانی کاندیداها***