پیرامون حوادث اخیر مصر و اعتراضات مردم این کشور علیه محمد مرسی رئیس حمهور مصر با "حسین رویوران" تحلیل گر مسائل خاورمیانه به گفتگو پرداخته ایم.
*با وجود آنکه اخوان المسلمین درصد بالایی از رأی مردم مصر را پشت سر خود داشتند اما نتوانستند در حکومت داری موفق باشند این مسئله به چه دلایلی باز می گردد؟
ابتدا در مورد درصد بالای رأی اخوان المسلمین عرض کنم که در این میزان رأی بحث های وجود دارد آقای مرسی در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ درصد آرا را به دست آورد و افرادی مثل "حمدبن صباحی" که ۲۰ درصد و "ابوالفتوح" که ۱۷ درصد آرا را به دست آوردند آنها در دور دوم انتخابات پایگاه سیاسی و اجتماعی خودشان را در اختیار اخوان المسلیمن قرار دادند و رأی مرسی به ۵۱ درصد رسید ولی کودتای مرسی علیه همپیمانانش و انحصار طلبی اخوان در قدرت همه اینها به گونه ای بود که نهایتا منجر به این شد که این افراد از مرسی جدا شوند و در مقابل وی قرار گیرند.
از طرفی حدود ۴۹ درصد از مردم مصر به مرسی رأی ندادند و همچنین آنهای که در کنارش بودند به گونه ای که مرسی با آنها برخورد کرد باعث شد عملا سه چهارم جامعه مصر را در مقابل خودش قرار دهد بنابراین یکی از مشکلات آقای مرسی همین قضیه است یعنی به عبارتی مرسی اولا: ناکارآمدی داشت و دوما: موفق نشد این پایگاه سیاسی را نگه دارد و از آن به عنوان یک ابزار در جهت حل معضلات اجتماعی و مدیریتی جامعه بهره بگیرد که این مسئله هم به نوع مدیریت باز می گردد. پس نباید این تصور را داشت که آقای مرسی از ابتدا تا انتها این اکثریت اجتماعی را در اختیار داشته باشد و ایشان این اکثریت اجتماعی را در نتیجه نوع مدیریت سیاسی اش از دست داده است.
*روز گذشته ارتش مصر برای حل بحران این کشور برای مرسی ضرب الاجل ۴۸ ساعته تعیین کرد و حتی در خبرها داشتیم که چند تن از وزرای آقای مرسی استعفا دادند آیا مرسی در شرایط سقوط قرار دارد یا نه؟
استعفای وزرا و استاندار همه اینها نشان می دهد که این دولت شکننده است و افرادی که با آقای مرسی کار می کنند این گونه نیستند که در هر شرایطی در کنار مرسی خواهند ماند بعضی از اینها حاضر نیستند در مقابل مردم قرار بگیرند.
اما اولتیماتومی که ارتش داده این است که تا ظرف ۴۸ ساعت آینده باید دولت بحران را حل کند و گرنه ارتش وارد گود می شود که این مسئله هم نشان دهنده آن است که دولت تاکنون نتوانسته کاری انجام دهد بنابراین این اولتیماتوم بیشتر به دولت است تا مردم. یعنی ارتش حاضر نشده بگوید که چون این دولت منتخب مردم است از آن حمایت می کنم و مردم را متفرق می کنم بلکه معتقد است که دولت باید قطعا تا ظرف ۴۸ ساعت این بحران را مدیریت کند و اگر دولت نتواند در این ۴۸ ساعت کاری انجام دهد نتیجه این خواهد شد که ارتش در کنار مردم قرار می گیرد پس برداشت اولیه از این اولتیماتوم همین است.
لذا من تصورم بر این است که این اولتیماتوم موقعیت مرسی را تضعیف می کند دعوت مرشد عام اخوان به اینکه به سرعت یک جلسه فوق العاده برگزار شود هم به این مسئله بازمی گردد لذا موقعیت مرسی در حال حاضر در تقابل با مردم یک موقعیت ممتاز و قابل قبول نیست و این وضعیت برای ارتش قابل تحمل نیست و ۴۸ ساعت هم بیشتر مهلت نداده لذا شرایط و زمان به زیان مرسی است.
*دخالت اخوان و مرسی در قضیه سوریه و موضع گیری که پیرامون بحران سوریه داشتند تا چه اندازه در این اعتراضات دخیل است؟
موضع مصر در ارتباط با سوریه، وحدت و انسجام اجتماعی مصر را به هم زده است برای نمونه به شهادت علامه شیخ حسن شحاته اشاره می کنم آن زمانی که مرسی جلسه می گذاشت بحث اعزام نیرو برای دفاع از اهل سنت در سوریه را مطرح می کرد همچنین صحبت های ایشان برای ضرورت مقابله با شیعیان، بنابراین این نوع گفتمان مبتنی بر تزویر و دروغ منجر به تهییج افکار عمومی شد و اینها حمله کردند و علامه شیخ حسن شحاته را به شهادت رساندند این نشان می دهد که نوع موضع گیری دولت مصر در قبال سوریه، همبستگی اجتماعی در داخل مصر را تهدید کرده است.
مسئله دیگر اینکه برخی دولت های به اصطلاح سنی علیه شیعه موضع گیری می کنند مثلا همین موضع گیری دولت مصر در قبال سوریه و اقدامات آنها در سوریه به این تصور انجام می شود که در دورن کشورشان که شیعیان زیادی زندگی می کنند و از این قضیه متأثر نمی شوند یک تصور غلطی است. عربستان سعودی در سوریه دخالت می کند اما در حالیکه بخشی از جامعه این کشور شیعه است بنابراین این دخالت ها موجب مشکلاتی در درون این کشور ها نیز می شود و به تصور اینکه این گونه اقدامات فقط در سوریه اثر گذار است و در درون عربستان آرامش به هم نخورد یک رفتار دوگانه است و اشتباه است.
همه اینها نشان می دهد که تصور اینکه دخالت در سوریه، رفتار واگرایی در خارج و همگرایی در داخل را به همراه داشته باشد چنین مسئله ای امکان پذیر نیست و اتفاق نمی افتد. به همین دلیل من تصور می کنم نوع رفتار دولت مصر در سوریه منجر به از بین رفتن وحدت اجتماعی در داخل مصر و به عبارت دیگر باعث ایجاد یک وحدت علیه دولت مصر شده است./سیاست ما