اسنودن افشاگر بزرگترین توطئه و جاسوسی اطلاعات جهان بوده است پروژه مشهور به "هرم" را اکنون بزرگترین توطئه و جاسوسی اطلاعاتی در جهان می‌دانند؛ پروژه‌ای که در آن هر ایمیل، هر اظهار نظر یا پیام خصوصی در فیس بوک، متن چت‌ها، مکالمه با اسکایپ و هزاران نوع اطلاعات دیگر ضبط و شنود شده است.
ادوارد اسنودن عامل افشای این پروژه اکنون در حال فرار برای بازداشت نشدن از سوی نیروهای امنیتی آمریکاست. او را اکنون به خاطر این افشاگری بزرگ تحت تعقیب‌ترین مرد جهان می‌دانند.
دولت آمریکا از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه مجددا خواسته است که او را به «بدون تاخیر» به این کشور مسترد کند. پوتین اعلام کرده است اسنودن در محوطه ترانزیت فرودگاه مسکو به سر می‌برد. وزارت دادگستری آمریکا این مرد جوان را به جاسوسی و سرقت اسناد محرمانه متهم کرده و گذرنامه او را باطل کرده است. چرا اما اطلاعات این مرد این‌قدر مهم است؟
از سال ۲۰۰۷ همه کاربران سرویس‌های مشهور اینترنتی جهان از جمله گوگل و فیسبوک هدف این جاسوسی بوده‌اند. بر خلاف آنچه برخی تصور می‌کنند دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا افراد خاصی را در این پروژه در نظر نداشته‌اند بلکه هر آنچه کاربران این سرویس‌ها انجام داده‌اند در دسترس سازمان امنیت ملی آمریکا بوده که یکی از سری‌ترین نهادهای اطلاعاتی این کشور است.
اگر بخواهید دقیق‌تر بدانید بر اساس اطلاعاتی که ادوارد اسنودن افشا کرده اطلاعات زیر از همه کاربران زیر نظر نهادهای اطلاعاتی آمریکا بوده است:
- متن کلیه ایمیل ها در سرویس های فوق مانند ایمیل های یاهو، جیمیل، آمریکن آنلاین، هات میل، ام اس ان، آدرس گیرنده و فرستنده های ایمیل ها و کلیه فایل های پیوست.
- متن همه چت ها و گفتار های متنی، صوتی و ویدیویی در سرویس هایی مثل یاهو مسنجر، اسکایپ، پال تاک، گوگل تاک و …
- کلیه فعالیت ها و معاشرت ها در شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک در کنار کلمه‌های عبور افراد مورد هدف در شبکه های اجتماعی و سرویس های اعلام شده.
- اطلاعات دقیق تر و بررسی های اطلاعاتی در مورد افراد خاص یا مشکوک
اما همه آنچه تاکنون از بزرگترین جاسوسی جهان منتشر شده تنها ۴ صفحه از فایل ۴۱ صفحه ای است که در اختیار روزنامه گاردین قرارگرفته است. همین ۴ صفحه هم اما خیلی‌ها را شوکه کرده است.
درباره این موضوع با "حسن بهشتی پور" کارشناس و تحلیل گر مسائل بین المللی گفتگو کرده ایم.
بزرگترین رسوایی قرن ۲۱ برای امریکا
چند روزی است که ادوارد اسنودن وابسته اطلاعاتی آمریکا از ترس دستگیر شدن از سوی اف بی آی به فرودگاه مسکو پناه برده و خواهان دریافت پناهندگی از روسیه است ابتدا می خواهم بگویید به چه دلیل آمریکا به دنبال وی است ؟
به نظر من مسئله اسنودن نمونه مشخصی از متناقض برخورد کردن آمریکا راجع به موضوع افشاگری هایی است که در جهت تنویر افکار عمومی انجام شده است اگر چنین فردی در کره شمالی، ایران، روسیه و یا چین افشاگری می کرد و جاسوسی و شنود مکالمات دولتش از مردم و یا سایر دولت ها را افشا می کرد آمریکایی ها از آن به عنوان قهرمان ملی یاد می کردند و به آن جایزه هم می دادند منتها الان یک کسی پیدا شده که از داخل خود آمریکا با سند و مدرک نه با شعار، جاسوسی دولت آمریکا از سایر کشور ها از جمله کشورهای اتحادیه اروپا را افشا کرده است حتی بسیاری از کشور ها نظیر فرانسه و آلمان اعتراض کردند که آمریکا به چه حقی چنین کاری کرده که حتی مکالمات صدراعظم آلمان را نیز کنترل می کردند و یا در کاخ الیزه نفوذ داشتند بنابراین این مسئله حسابی رابطه اتحادیه اروپا با آمریکا را تیره کرده است.
اسنودن تمام این مسائل را با سند و مدرک افشا کرده است حالا آمریکایی ها انتظار دارند که این فرد را تحویلشان دهند معلوم است که روس ها چنین کاری را نخواهند کرد در واقع اسنودن فردی است که هم خدمت بزرگی به جامعه آمریکا کرده چون نشان داده که دولت آمریکا چه مداخلاتی در زندگی خصوصی مردم آمریکا انجام می داده و از آن طرف هم نشان می دهد که یک دموکرات که تمام شعارش آزادی خواهی و دموکراسی است چنین اقدامی را صورت داده است.
بعد از ۱۱ سپتامبر آمریکا از موضوع مبارزه با تروریسم استفاده کرده و از آن بهانه ای درست کرده که تمام زندگی افراد را کنترل کنند ایمیل ها و موبایل ها افراد را کنترل می کنند و هر ارتباطی که از خارج با داخل آمریکا صورت گیرد و حتی ارتباط مردم آمریکا در داخل این کشور را به صورت رندوم کنترل می کنند همه اینها نقص حقوق شهروندان آمریکا و شهروندان سایر کشور ها است و آمریکا باید در این زمینه پاسخگو باشد. حال به جای پاسخگویی آمده و موضوع مبارزه با تروریسم را بهانه کرده و گفته این مسئله برای مبارزه با تروریسم بوده و ما حقمان بوده که جلوی تروریسم را بگیریم.
یک زمانی در آمریکا در دهه ۵۰ و ۶۰ قرن گذشته آنها مبارزه با کمونیسم را برای کنترل ها بهانه می کردند و حالا نیز مبارزه با تروریسم را از سال ۲۰۰۱ به بعد بهانه می کنند خلاصه اینکه این مسئله اسنودن بزرگترین رسوایی است که در قرن بیست و یکم برای آمریکا به وجود آمده است چون محرمانه بودن و سری بودن مطالبی که اسنودن منتشر کرده است بزرگ بودن این رسوایی را نشان می دهد و این رسوایی خیلی بزرگتر و مهم تر از ویکیلیکس است ویکیلیکس شاید از نظر حجم اطلاعات که بیش از ۳ میلیون سند بوده مهم باشد اما اسناد اسنودن از نظر اهمیت و از لحاظ سری بودن خیلی خیلی اهمیت دارد و به مراتب مهمتر از ویکیلیکس است و یک ضربه حیثیتی بزرگی به سیاست خارجی و همچنین سیاست داخلی آمریکا از جهت تناقض در شعار هایی که می دهند، وارد کرده است زیرا این نشان می دهد که بخش عمده ای از شعار های آنها عوام فریبی بوده است.
بر اساس اسناد اسنودن بیشترین جاسوسی که آمریکا انجام از بزرگترین همپیمان و شریک تجاری اش یعنی اتحادیه اروپا بوده به نظر شما این قضیه چه تأثیری بر روابط آمریکا با بزرگترین هم پیمان و شریکش خواهد گذاشت؟
مهمترین مسئله آن است که هم اعتبار آمریکا نزد اتحادیه اروپا زیر سوال می رود و هم اینکه دیگر اعتمادی هم بین دو طرف وجود نخواهد داشت و به شدت اعتماد میان اتحادیه اروپا و رهبران آن با آمریکا خدشه دار شده است و آن طور که وزیر دادگستری آلمان گفته در این سند ها حتی امریکا اتحادیه اروپا را به عنوان متحد درجه ۳ خودش می داند و این مسئله برای اتحادیه اروپا بسیار سنگین است حتی اروپایی ها گفته اند که آمریکایی ها نمی توانند به درستی تشخیص دهند که دوست و دشمن شان چه کسانی هستند و قطعا این مسئله در روابط آمریکا و اتحادیه اروپا یک تأثیر مقطعی و کوتاه مدت خواهد گذاشت اما باید در نظر داشت و دید که آمریکایی ها در مقابل این مسئله چه توجیهی دارند زیرا اروپایی ها منتظرند ببینند که آمریکایی ها این مسئله را چه طوری برای رهبران اتحادیه اروپا توجیه می کنند و خلاصه اینکه این موضوع در کوتاه مدت به طور مشخص ضربه جدی بر مناسبات اتحادیه اروپا و آمریکا وارد می کند بخصوص در زمینه بی اعتمادی متقابلی که به وجود آمده است.
روز گذشته پوتین اعلام کرد که به اسنودن پناهندگی خواهد داد در صورتی که به اسنودن پناهندگی دهد این مسئله چه تأثیری در روابط روسیه و آمریکا خواهد گذاشت آیا این مسئله یک برگ برنده برای روس ها است؟
بعید می دانم. روسیه فقط از جنبه افشاگری اسنودن استفاده می کند چون در آن رقابتی که میان آمریکا و روسیه وجود دارد به این ترتیب روسیه از اینکه آمریکا رسوا می شود و نشان می دهد که تمام شعار هایی که آمریکا می داد همه اش دروغ و فریب کاری بوده ، بهره برداری می کند و گرنه از لحاظ سیاسی من بعید می دانم که پوتین بخواهد از اسنودن به عنوان یک وجه المصالحه استفاده کند و از آن باج خواهی کند و آنرا با جاسوسان روسی که در آمریکا هستند معامله نماید زیرا چند تا از جاسوسان روسیه در آمریکا دستگیر شده اند و چنین معامله ای را بعید می دانم روس ها انجام دهند چون برایشان خیلی آبرو ریزی است که بخواهند بر سر این موضوع معامله کنند ولی از نظر بهره برداری سیاسی بویژه در ضربه زدن به روابط آمریکا با اتحادیه اروپا ، روسیه به شرکای اتحادیه اروپای اش خواهد گفت که قبلا ما می گفتیم که نباید به آمریکا اعتماد کرد و الان هم شاهدش قضیه اسنودن است.